RIEMST - De beruchte neonicotinoïden - een verzamelnaam voor het bijengif - zijn wel degelijk algemeen verspreid in de Vlaamse waterlopen. Dat blijkt uit een eerste meetcampagne van de Vlaamse Milieumaatschappij. De Zouw in Riemst is één van de meest vervuilde waterlopen in Vlaanderen. De neonicotinoïden zijn insecticiden op basis van nicotineachtige stoffen. Ze zijn zeer omstreden omdat ze voor massale bijensterftes zorgen en ook een bedreiging vormen voor vogels, vissen en zoogdieren. Wetenschappers en natuurverenigingen eisen een totaalverbod in Europa.

Sociale insecten als mieren en bijen maken indrukwekkende en complexe bouwwerken. Maar hoe communiceren deze dieren met elkaar? Insecten gebruiken zogeheten feromonen om te communiceren. Dit zijn chemische stoffen die de koningin van een mieren- of bijenkolonie afscheidt als ze wil dat er iets gebouwd of aangepast wordt. Ook werksters kunnen deze chemische stoffen afscheiden om hun soortgenoten te laten weten dat er kleine reparaties nodig zijn, dat de kolonie wordt aangevallen door vijanden, of dat ze ergens voedsel hebben gevonden.

De gemeentelijke erfgoeddienst Lanaken heeft naast onder andere archiefstukken en manuscripten, boeken en archeologische voorwerpen, ook een collectie textiel onder haar hoede. Een aspect daarvan is de vlaggen- en vaandelcollectie. Recent werd de vlaggencollectie uitgebreid met een schenking van mevrouw Gorissen uit Neerharen. Zij schonk een zijden vlag. Op het eerste gezicht lijkt de vlag toe te behoren aan een imkersvereniging. In het oog springt immers een grote bij boven een rood bloemenveld. Het vaandel is echter van Ziekenzorg Neerharen, en werd vervaardigd in 1930.

Op zondag 17 mei werd de cursus voor beginnende imkers te Lanaken afgerond met een examen. Dit examen omvatte een 50-tal vragen, geselecteerd uit de diverse onderdelen van de bijenteelt welke tijdens de cursus uitvoerig aan bod kwamen. De Bijentelersbond Lanaken & Omstreken had bij de aanvang van de cursus aangekondigd dat zij de nieuwe imkers een bijenvolk cadeau zou doen, maar had daar wel enkele voorwaarden aan verbonden. Slagen in het examen was daar een van. Een 20-tal cursisten hadden al bij de aanvang van de cursus laten weten, dat ze graag zouden starten met imkeren.

MECHELEN / DUFFEL - In het bijenhuisje van het Mechelse Tivolipark kunnen bezoekers voortaan terecht in een educatief klasje om alles te ontdekken over de wondere wereld van de bij. Duffelaar Frans Nauwelaerts (69), al meer dan 30 jaar imker in het park, is laaiend enthousiast. Er gaat haast geen dag voorbij, of Frans is te vinden in de bijenhal net achter het kasteel. Samen met Luc De Roeck, die nog lesgeeft, is draagt de gepensioneerde bijenliefhebber zorg voor een miljoen bijtjes. “Ze geven ons jaarlijks tien tot vijftien kilo honing.

Op zaterdag 6 juni 2015 organiseren de Bijentelersbond Lanaken en Omstreken en Imkersvereniging St.-Ambrosius Hamont-Achel een daguitstap per luxe-autocar (Heidebloem nv) naar Geffen gelegen in het noorden van de provincie Brabant (NL). Imkerij Ecopoll begeleidt gemiddeld 200 tot 300 bijenvolken, die vooral worden ingezet voor de bestuiving van gewassen en de productie van honing. In 2013 opende ecopoll een nieuw pand in de vorm van een bijenraat. Hier bezoeken we het bijenteeltmuseum dat is opgebouwd uit drie collecties van eerder in Nederland gestopte musea.

Voorbije zondag 10 mei gaf voordrachtgever Bert Eben tekst en uitleg over de bestrijding van bijenziekten en hiermee werd in feite de imkerscursus 2015 afgerond. Op zondag 17 mei is er nog een korte herhaling van de leerstof en wordt - na een korte pauze met koffie en taart - het examen afgenomen. Hierbij wordt door het bestuur van de Bijentelersbond vooral uitgekeken naar hoeveel cursisten effectief met de imkershobby willen starten. Zij krijgen van de Bijentelersbond gratis een bijenvolkje aangeboden ter waarde van 100,00 euro.

60 Vlaamse ambtenaren offerden met plezier hun middagpauze op om de overwoekerde binnentuin in een nieuwe bijen- en vlindervriendelijke lunchplek om te toveren. De binnentuin van het Boudewijngebouw in Brussel lag er al jaren verwaarloosd bij. Tot vorig jaar mocht er zelfs niemand komen. Heel wat planten waren daardoor verdord en echt ecologisch en divers was de tuin niet. Nu collega’s er mogen lunchen, vond het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) het een goed idee om de tuin aan te pakken in het kader van hun campagne ‘30 dagen meer groen’.

ALKEN - Op zaterdag 9 mei zal de Martenshoeve in Alken het Mekka worden voor iedereen met een hart voor een gezonde en rechtvaardige landbouw. Wervel en Voedselteams organiseren er een Boerenforum, een ontmoetingsplek voor professionele boeren en boeren in bijberoep, voor thuisverkopers en contractwerkers, voor biotelers en kleine verwerkers, voor landbouwactivisten en landloze boeren uit Latijns-Amerika, voor boeren in opleiding en andere producenten in spe, en natuurlijk voor bewuste consumenten. Vanaf ‘s middags om één uur is er onthaal voorzien.

SP.A en Groen eisen dat de spoorwegen hun ‘onkruidtrein’ op stal laten. Die spuit volgens beide partijen jaarlijks 625.000 liter pesticiden op onze spoorweg­bermen. ‘Anders komt de veiligheid van het spoorverkeer in het gedrang’, waarschuwt Infrabel. Met de lente in het land is traditiegetrouw ook de onkruidtrein van de Belgische spoorwegen op pad. Die trein controleert de hoofdsporen in het land. Een ingenieus camerasysteem aan boord van die trein detecteert onkruid in de spoorwegbermen en besproeit vervolgens die plek met pesticiden.

“Kleine natuurgebieden dreigen geen steun meer te krijgen van Vlaams Minister Joke Schauvliege, meer dan 100 natuurgebieden worden bedreigd”, twittert Ingrid Lieten. Natuurpunt treedt in actie en organiseert een petitie om de mogelijk bedreigde gebieden te beschermen. Vlaams Minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Schauvliege heeft nieuwe plannen klaar waardoor enkele natuurgebieden bedreigd worden. Als de plannen goedgekeurd worden, zal de steun voor de aankoop en het beheer van erkende natuurreservaten kleiner dan 10 hectare geschrapt worden.

RIEMST - De gemeente Riemst werkt actief aan het behoud van de biodiversiteit. De afgelopen jaren is het bijenbestand drastisch achteruitgegaan. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het verlies aan bloemen in het landschap wel eens een belangrijke oorzaak kan zijn van die achteruitgang van de wilde bijensoorten.

Het aantal geregistreerde imkers in ons land overschreed dit jaar voor het eerst de kaap van 4.000. Sinds 2006 zijn bijenhouders verplicht om zich te registreren bij het Voedselagentschap, maar niet iedereen doet het. Dat er steeds meer imkers hun activiteit kenbaar maken bij het FAVV heeft twee grote oorzaken. “Er is een enorme aangroei van jonge imkers, mensen die beginnen met bijenteelt”, zegt Hendrik Trappeniers, ondervoorzitter van de Koninklijke Vlaamse Imkersbond. “Daarnaast zijn er steeds meer imkers die zich registreren, nieuwe imkers, maar ook oudere imkers.”

Bijen zijn met uitsterven bedreigd. En zonder bijen raakt de natuurlijke balans van de aarde uit evenwicht. Daarom besloten de Londense kunstenaars Louis Masai en Jim Vision om een ​​aantal verbazingwekkende muurschilderingen te creëren om de kennis over bijen te verhogen en de kritieke situatie van de leefomgeving onder de aandacht te brengen. Om hun project te doen slagen contacteerden ze een groot aantal mensen die voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van bijen.

Van 19 december 2013 tot 31 januari 2014 werd bij Belgische gemeenten, hogescholen en universiteiten, natuurparken, imkersbonden en milieu-organisaties een bevraging over de bijenthematiek georganiseerd om een beeld te krijgen van de ervaringen i.v.m. het sensibiliseren over het belang en de achteruitgang van de honingbij en de wilde bijen. Bedoeling was om enerzijds te achterhalen welke communicatiemiddelen goed werken en anderzijds na te gaan welke instrumenten nog ontbreken.

CITAVERDE College heeft de eerste plaats behaald in de wedstrijd ‘Voorop in de Vergroening’. Deze wedstrijd met het thema “What the Food” daagde AOC’s uit het hele land uit om hun meest innovatieve, ondernemende en duurzame onderwijsprojecten in te zenden. CITAVERDE College presenteerde haar project over het belang van de honingbij en de integratie in het stedelijk domein. Met de eerste prijs ter waarde van 5.000,00 euro gaat CITAVERDE College meer lesmateriaal ontwikkelen voor zowel VMBO als MBO, passend bij diverse vakken.

Het PCE Limburg deelt mee, dat op 21 april 2015 een nieuwe haard Amerikaans Vuilbroed werd vastgesteld in de gemeente As, en de dag nadien, op 22 april 2015, een nieuwe haard Amerikaans Vuilbroed in de gemeente Dilsen-Stokkem. Beide imkers hadden geen connecties met reeds bestaande haarden maar lagen wel binnen de bestaande schutkringen voor dezelfde bijenziekte. Beide imkers werden op de hoogte gebracht en de besmette kolonies werden opgeruimd. De overige kolonies worden opgevolgd. Ten gevolge hiervan is de schutkring uitgebreid (zie kaart).

Er komt maar geen eind aan de beproevingen van de ‘neonicotinoïden’, de landbouw-insecticiden die ervan worden verdacht bijen te schaden. Terwijl alle ogen gericht zijn op de honingbij, blijkt dat de klappen uitgerekend vallen bij wilde bijen zoals de hommel en de metselbij. En tot overmaat van ramp raken sommige bijen verslaafd aan het gif, als een roker aan sigaretten. De neonicotinoïden werden in de jaren negentig binnengehaald als precisie-bestrijdingsmiddel tegen plaaginsecten.

Op zaterdag 6 juni 2015 organiseren de Bijentelersbond Lanaken en Omstreken en Imkersvereniging St.-Ambrosius Hamont-Achel een daguitstap per luxe-autocar (Heidebloem nv) naar Geffen gelegen in het noorden van de provincie Brabant (NL). Imkerij Ecopoll begeleidt gemiddeld 200 tot 300 bijenvolken, die vooral worden ingezet voor de bestuiving van gewassen en de productie van honing. In 2013 opende ecopoll een nieuw pand in de vorm van een bijenraat. Hier bezoeken we het bijenteeltmuseum dat is opgebouwd uit drie collecties van eerder in Nederland gestopte musea.

LANAKEN - Normaal was voorzien dat de perenbloesems pas vandaag zouden openbloeien, maar door de warme temperaturen openden zich enkele dagen geleden al heel wat perenbloesems. De imker werd dan ook verzocht, om hoogdringend zijn bijenvolken in de boomgaarden op te stellen, zodat de honingbijen het bestuivingswerk kunnen verrichten. De foto toont een perenboomgaard te Lanaken. Ook de bloesems van de appelbomen staan momenteel in de knop en zullen binnenkort opengaan.

Met de campagne “Limburg wild van bijen” worden tal van acties op touw gezet voor de bescherming van de bijen. Ook wil men meer informatie geven over het leven en welzijn van deze belangrijke diertjes. Zo leert men hen beter kennen en verneemt men wat men zelf kan doen om bijen te beschermen. In de activitetenkalender vind je tal van activiteiten die je onderdompelen in de wereld van wilde en honingbijen. Wil je weten wat je zelf kunt doen om je tuin bijenvriendelijk te maken? Ga je graag op stap met je (klein)kinderen? Wil je een imker aan het werk zien?

Op zondag 31 mei 2015 zal in het Kasteelklooster Sint-Jansberg 9 te 3545 Zelem-Halen (vlakbij afrit 25 van de E314) de happening ‘Bijen in de kijker’ doorgaan. De voormiddag, van 10.00 tot 12.00 uur, staat in het teken van de zwarte bij, onze inheemse honingbij, en is specifiek voor imkers bedoeld. Inschrijven kan tot 16 mei en is verplicht: Dylan Elen (dylan.elen@gmail.com of 0496/97.10.04). De namiddag, van 14.00 tot 17.00 uur, draait om bijtjes in het algemeen, waarbij zowel groot als klein van harte welkom zijn.

‘Bijenzaalk’ vindt plaats door op zaterdag 25 april 2015 in het Psychiatrisch centrum St.-Amandus, Reigerlostaat 10 te 8730 Beernem. Een verrassende kijk op bijen, inspirerende praktijkvoorbeelden, Beernems bijenplan, bijenvriendelijke plantenmarkt, kinderworkshops rond bijen, enz. Meer info: bart.decrop@west-vlaanderen.be

De Milieu- en Natuurraad van de gemeente Peer organiseert op zondag 26 april 2015 een vlinder- en bijenbeurs met infostands, plantenverkoop, workshop insectenhotel, honingproducten, films en kinderanimatie. De vlinder- en bijenbeurs gaat door in CC Poorthuis te Peer vanaf 14.00 uur tot 18.00 uur.
Bron: Kristine Zels

De bijensterfte is mogelijk nog erger dan tot nog toe gevreesd. Dat blijkt uit een rapport van EASAC, een verzameling van de Europese Academies voor Wetenschappen. De grote boosdoener zijn ‘neonicotinoïden’. Deze pesticides bedreigen niet alleen bijen, maar ook andere insecten als hommels en vlinders, en wellicht op langere termijn ook vogels en vissen. Milieuorganisaties eisen een onmiddellijk en totaal verbod van het gebruik van de stof in de landbouw.

Tijdens de les van 12 april 2015 konden de deelnemers van de imkerscursus voor de tweede keer kennis maken met levende bijen. Voordrachtgever Bert Eben had ditmaal een observatiekast meegebracht. In deze kast staan twee raampjes recht boven elkaar geplaatst, waardoor de doorsnede van een bijenvolk goed wordt nagebootst. Beide zijden van deze observatiekast zijn uitgerust met een glazen raam. Hierdoor konden de cursisten ongestoord bijen, bijenraat en het open en gesloten broed observeren.

Bioloog Wim Van Mourik (85) uit Rekem en bestuurslid Marianne Kluts (44) uit Kesselt verrichten tweemaal per jaar het microscopisch onderzoek van honingbijen op sporen van nosema apis voor de imkers aangesloten bij de Bijentelersbond Lanaken en Omstreken. Deze brengen - zowel in het voorjaar als in het najaar - bijenstalen binnen. Deze stalen zijn samengesteld uit 15 bijenachterlijven per bijenvolk. Telkens worden ongeveer een honderdtal binnengebrachte stalen preventief onderzocht.

“Na regen komt zonneschijn”, zegt men. En inderdaad ... na weken van barre weersomstandigheden klaart de lucht op en stijgen de temperaturen na Pasen tot gemiddeld een 13-tal graden. Aan alle imkers alvast een “Vrolijk paasfeest”. P.S.: staat op paasmaandag de bijenmarkt te Houthalen-Hechteren genoteerd in je agenda?

RETIE - De gemeente Retie bindt de strijd aan tegen de massale bijensterfte. Hoe ze de honingbijen wil redden? Door alleen nog ‘bijenvriendelijke’ bomen, planten en bloemen aan te planten. De hele bevolking wordt bij het ‘bijenreddingsplan’ betrokken. “Koning Filip ontving vorige week het eerste bakje aardbeien van het seizoen. Zonder bijen was dat zeker niet mogelijk geweest”, zegt imker Jos Huysmans (67) uit Retie. “Als we niet snel iets doen aan de wereldwijde bijensterfte, ligt er straks de helft minder groenten en fruit in de winkel.”